Yanğında zərər görən uşaqlarda psixoloji problemlər: Nələrə diqqət etmək lazımdır?
Yanğın hadisələri yalnız fiziki təhlükə yaratmır, həm də uşaqların psixoloji dünyasında uzunmüddətli izlər buraxır. Xüsusilə binada böyüklərlə birlikdə olan uşaqlar bu cür fəlakətlər zamanı qorxu, çaşqınlıq və travma yaşaya bilirlər.
Psixopedaqoq Sevda Əliyeva meqale.com-a bildirib ki, uşaqlarda yanğın və digər fövqəladə hadisələrdən sonra müxtəlif psixoloji əlamətlər müşahidə oluna bilər:
"Uşaqlar tez-tez yuxularında kabuslar görə, gecələr qorxu ilə oyanır və gündəlik fəaliyyətlərində motivasiya itirə bilərlər. Bəzi hallarda uşaq əsəbi, diqqətsiz və hətta sosial çevrədən uzaqlaşmış olur. Yanğın kimi travmatik hadisələr onların emosional sabitliyini sarsıda bilər".
Psixopedaqoq uşaqların psixoloji sağlamlığını qorumaq üçün valideynlərə bir neçə vacib məsləhət verir:
Uşaqlarla danışın: Onlara baş verənləri yaşına uyğun izah edin və qorxularını ifadə etməyə imkan yaradın.
Gündəlik rejimi qoruyun: Yuxu, yemək və oyun saatlarını mümkün qədər normal saxlamaq uşaqlara təhlükəsiz mühit hissi verir.
Mütəmadi nəzarət: Uşağın davranışında ani dəyişikliklər müşahidə olunarsa, mütəxəssis psixoloqdan dəstək alın.
Təhlükəsizlik hissini artırın: Uşağa gələcəkdə oxşar hadisələrin qarşısını almaq üçün atılan addımlar barədə məlumat vermək, ona nəzarət və müdafiə hissi qazandırır.
Sevda Əliyeva əlavə edib ki, travma ilə bağlı psixoloji dəstək erkən mərhələdə verildikdə uşaqların adaptasiyası və emosional bərpası daha sürətli olur.
"Unutmaq olmaz ki, hər uşaq fərqlidir. Bəzi uşaqlar hadisədən sonra tez normallaşa bilər, digərlərində isə psixoloji izlər daha uzun müddət qalır. Valideynlər və müəllimlər uşaqlara anlayışla yanaşmalı, onları tək buraxmamalıdırlar".
Yanğın kimi fəlakətlərdən sonra uşaqların psixoloji sağlamlığına diqqət yetirmək, onların gələcək həyatında sağlam emosional inkişaf üçün vacib şərtdir.